Ndebele News

“Ngeke ngilithengise”-Morgan
EMASVINGO
I MDC kaTsvangirai ibambe umkhosi wokuthakazelela iminyaka eyisitshiya ngalombili lelibandla labunjwayo. Lomhlangano obubanjelwe eMasvingo uza ngesikhathi iphalamende igxobe umthetho ob


angele ukukhonona okukhulu, i 18th Amendment Bill.
Umongameli we MDC uhle wayitshaya ekhanda lindaba ngemva kokukhumbula amalungu eMDC afe ezandleni zikahulumende. Ukhulume wathi, “Ake ngicace ngalindaba yenkulumo phakathi kwethu le Zanu(PF). Sisiya ku Congress ngo March 2006 sathi sifuna amandla. Lawo mandla ayezakuza ngokukhulumisana lokuba lokhetho olukhululekileyo oluzasekelwa yisisekelo sombuso esitsha.
Sithe ngemva kokutshaywa kwethu ngo February lo March lonyaka inkokheli zeSADC zakhuthazwa ukuthi zilethe ukukhulumisana phakathi kwamabandla. UMugabe sebemhudulele ezinkulumeni esala ngemva kokuba esethese umlandu wokuba yizikhothamathe zamaNgisi.
IZanu icabanga ukuthi lezinkulumo ngumhlanhlandlela wokuvulela uhulumende womanyano. Cha , akunjalo. Injongo yethu thina yikuthi kube lokhetho olukhululekileyo,” Kutsho uTsvangirai.
UTsvangirai uthe zinhlanu izinto ezilukhophe okumele zikhangelisiswe. Ukhulume ngesisekelo sombuso, ukuphathwa kokhetho, iPOSA, ukusebenzisa abomvikela ukukhokhela ukhetho , imithetho enqabela ukukhuluka kwentathelizindaba lomumo wezombusazwe.
Wengeze wathi : “Sizabuya kini futhi siphethe okuzabe kuphathelane lezinkulumo. Lizakutsho lina ukuthi siqhubeke siye ngaphi. Angeke sithathe isinqumo esingagxotshwanga ngabantu. Leso yisisekelo sebandla lethu. Angingeke ngilithengise. Sizokulwa leZanu(PF) izinto ezinhlanu engiziqambileyo zize zilungiswe. Sifuna ukuba yingxenye yokhetho olukhululekileyo.”
“Inhlanganiso zoluntu zikhululekile uma zisisola. Siyakuhlonipha lokho, kodwa sithanda sibeke obala ukuthi silomlandu omkhulu wokuguqula izinto kuleli. Ngithanda ukutshela uMbeki lo nobhala jikelele weUN ukuthi i Zimbabwe iphakathi kodubo olungaqedwa lukhetho olukhululekileyo kuphela.”
Uqede inkulumo yakhe inengi selemukele isinqumo sakhe ngezinkulumo lezi. Usike ikhekhe ejatshulelwa ngabanengi . Uphume kulomhlangano abantu betshaya izihayo lamahubo beminyezelana ukumbingelela lokumhaya – Itai Dzamara


Izifundi zePolytech zikhanda izinqola
EHARARE
IHarare Polytechnic iphakathi kokubumba izinqola ezingu 500 000 ezizasetsheziswa yiZanu(PF) ukuthenga amavoti.
Sisethekelela i Harare Polytechnic kule iviki sivumbulule ukuthi ugatsha lwabomanjinela sebeqedile ukulungisa ezinye zalezi zinqola uhulumende athi bazenze. Kodwake balile ukukhuluma laleliphepha ngaloludaba.
Kusenjalo esinye isifundi sithe: “Sesiqede izinqola ezedlula i 300, zisiwe la uhulumende agcina khona impahla. Angilalwazi ukuthi kufuneka zibe ngaki. Engingakutsho yikuthi silokhu sizikhanda sisiya phambili.”
Lesisifundi sithe yonke into abayisebenzisayo ivela kuhulumende. Eminye imibiko ithi amanye amakolitshi ilizwe lonke lawo aphakathi kokubumba lezi zinqola lamakhuba.
Leliphepha kuviki ephelileyo libike ukuthi izinqola lezi sezifikile ezigabeni . Ibandla elibusayo likhangelelwe ukuqala khona manje ukuzipha abantu lezi zinqola.


Umkhokheli weMDC uMorgan Tsvangirai, ngempelasonto usole kakhulu iZanu(PF) ngokutshontsha amavoti. Uthe lonyaka isebenzisa izinqola lamakhuba ukuthenga amavoti. Uthe lokhu yibuqili obumgceke. – Itai Dzamara


Inhlanganiso zoluntu ziyamkhaba uAmendment 18
KOBULAWAYO
Inhlanganiso soluntu zihlangene ngoMvulo zakhabela kude iConstitutional Amendment Bill Section 18, zisithi iZimbabwe ifuna inguquko egcweleyo yesisekelo sombuso.
UTakura Zhangazha, we MISA, uthe umhlangano lo ubumenyelwe ukuzocubungula okumelwe yiConstitutional Amendment Number 18 kunye lokukhangela ukuthi izinkulumo zikaMbeki zilemiphumela bani.

“Siyakusola ukugxotshwa kwalesi sisekelo. Lokhu kwemuka abantu ilungelo lokuthola isisekelo esivela kubo.Thina ke sizakhuluma lamabandla aphathelane lalesi sisekelo ukuthi sithi hatshi bo , asisuthiseki thina. Sizabatshela ukuthi bacabangisise kahle benze into efunwa ngabantu.”


Lezi nhlanganiso zithe ikhona into etshaya amanzi lapha. Zitshele iSADC , ikakhulu uMbeki ukuthi ikusasa yeZimbabwe ingeke ilawulwe zinkulumo zemfihlo phakathi kwe MDC le Zanu(PF).


UZhangazha uthe zonke inhlanganiso zoluntu zisahlala zimanyene njalo zisemukela imingqondo yabantu mayelana lekusasa yeZimbabwe. Uthe isisekelo esiqondileyo ngesiphuma ebantwini. – CAJ News


Intengo yesinkwa isikhwelile njalo.
EHARARE – Abantu beZimbabwe babone umhlolo kule iviki. Bavuke isinkwa sesikhwele okwamagama sasuka ku Z$73 000 saya kuZ$200 000.
Umphathintambo wezokuthengiselana u Obert Mpofu, onguye njalo umgcinisihlalo wogatsha lukahulumende olokukhangela ngokukhwela kwentengo usole kakhulu lesisenzo wathi intengo ayibuyiselwe emuva ngokukhawuleza.


Kuminyaka eyisikhombisa edluleyo isinkwa sasiyi Z$5.10.

Ukukhwela kwentengo yesinkwa kwaqala uhulumende aze akhweze intengo athenga ngayo ingqoloyi kubalimi. Kuviki ephelileyo uhulumende ukhweze intengo yengqoloyi isuka ku Z$217,933 isiya ku Z$42m ithani.

Umgcinisihlalo we National Bakers Association of Zimbabwe uVincent Mangoma uthe abagayisi bakhwezile intengo yempuphu yesinkwa ngolweSihlanu. Bayikhweze nge 868%. Uthe akukho labo abangakwenza. Kumele isinkwa sikhwele.
Uthe uMpofu leqembu lakhe lokhu bengakaphenduli isicelo sabapheki besinkwa ukuthi bakhweze intengo. Sebeswele impendulo sebeqhubekele phambili bazikhwezela. Uma uhulumende engasoze avume ukuthi isinkwa sikhwele, amabheka amanengi azavalwa abantu balahlekelwe yimisebenzi.


Abazithi babengabalweli benkululeko balungiselela njalo ukuhluthuna amapulazi
EMASVINGO
Kulombango omkhulu wokuthi ngubani ozathatha ipulazi lomlungu iZanu esithe makalihlutunelwe. Abathi babengabalweli benkululeko bathi bazimisele ukuthatha amapulazi abamhlophe asesele.
Iphepha le The Zimbabwean livumbulule kuviki ephelileyo ukuthi kulombango omkhulu eMasvingo ngenxa yeqembu elikhokhelwa ngu Kudzai Mbudzi elifisa ukuthatha iSparrow Farm. Kuviki ephelileyo uMbudzi lo Eddison Zvobgo (jnr) batshayane ngenqindi ngenxa yaloludaba. Kuphume isiqondiso esivele ku msekeli kamongameli u Joseph Msika sisithi lelo pulazi lingahluthunwa. Kusenjalo leliqembu lika Mbudzi liphenduke selilencwadi evela ku mphathintambo wezomhlabathi u Didymus Mutasa.
“Kugcwele amanga lokusanganiseka,” kutsho esinye isiphathamandla se Zanu (PF) ngempelasonto. “Kulabalweli benkululeko abafisa ukudala ingxabangxoza ngokuhluthuna amapulazi ukhetho lungakafiki.”
UMbudzi walile ukukhuluma phezu kwaloludaba.Sehlulekile njalo ukuxhumana leziphathamandla zalabo ababengabalweli benkululeko. Kusenjalo, abangaphakathi ku Zanu(PF) bathi kungenzeka ababengabalweli benkulukeko babambe uMugabe ngamasende bencediswa ngamanye amalungu eZanu(PF) akhala ngokuthi wona atshiywe phandle edabeni lokwabiwa komhlabathi.Bazamfithizela bathi yenza esikufunayo mdala kumbe sihlamukise abantu kukhetho oluzayo.
Abangaphakathi bathi kulohlangothi lwabalweli benkululeko asebelobele uMugabe besithi bafuna umhlabathi. UMutasa ongatholakalanga kule iviki ubikwa ematasatasa njengegamalakhe edinga lapho angasa khona lababakhononi.
“Kulabanye kuZanu(PF) abathi udaba lomhlabathi alusetshenziswe ekukhankaseni kumnyaka ozayo ngokuhlalisa abantu emapulazini. Iziphathamandla ezinengi ku Zanu(PF) zithi cha bo , linyala lelo.” Kutsho lesi siphathamandla.
Uhlelo lweZanu(PF) lokwaba umhlaba lugcwele ukusangana okukhulu. Ukuhluthunwa komhlaba ngodlakela kulethe ubuyanga obukhulu elizweni.
Itai Dzamara


Katshiye umsebenzi uChigwedere
EHARARE – Umphathintambo wezemfundo u Aeneas Chigwedere, odlelana loMugabe usecelwe yinhlanganiso yababalisi ukuthi atshiye umsebenzi.Lokhu kuza ngemva kokutshengisela kwababalisi izwe lonke.
Ukutshengisela kwababalisi sekumemetheke izwe lonke.
I Zimbabwe Teachers Association (ZIMTA), emele ababalisi abangu 55,000 layo isiphakathi kwalokhu kutshengisela besithi bahambisana lombono we Progressive Teachers Union of Zimbabwe (PTUZ) .


Unobhala jikelele wePTUZ uRaymond Majongwe utshele uChigwedere ukuthi ayezilimela imbambayila ekhaya nanku umehlule umsebenzi. Incwadi ithunyelwe ku Chigwedere. Kuze kube manje akakayiphenduli.


Ababalisi bahola iZ$2m, elingana le US$5 ngenyanga.

Post published in: News

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *